حسابداری انبارها

موجودی مواد و کالا بخش مهمی از دارائی بسیاری از واحدهای تجاری – صنعتی را تشکیل میدهد . بنابراین روش ارزشیابی
و ارائه آن در صورتهای مالی تأثیر بسزائی در تغییر وضعیت مالی شرکت دارد . موجودی مواد و کالا مسائل با اهمیتی از قبیل
اندازه گیری ، کنترل و حفاظت را برای مدیران و حسابداری مطرح می کند .
با توجـه به اینکــه در مراکز صنعتی خرید ، انبارداری و نگهداری کالا در سطح وسیعی انجام می پذیرد ، هر چه صنعت
مربوطه گسترده تر باشد بالطبع اقلام و کالاهای مورد نیاز و مصرف آن واحد بیشتر و متنـوع تر خواهـد بود . لذا جــهت
بـرنامه ریزی و آینده نگری و نیز آگاهی از وضعیت موجودی و مصرف کالا و مواد و همچنین کنترل آنها از نظر مالی به واحد
حسابداری انبارها نیاز می باشد . شاید بتوان گفت این واحد یکی از مهمترین و حیاتی ترین واحدهای امورمالی می باشد . برای
ایجاد دقت و کنترل هر چه بیشتر در امور کالا ، سیستم مکانیزه ای به نام سیستم پیوسته و یکنواخت تدارکات و امور کالا
حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران تهیه کننده : مازیار زارعی

ایجاد شده است که انبارها ، مراکز تدارکات و حسابداری انبارهای شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای تابعه ، تحت پوشش آن
قرار دارند .
عملیات انبارداری و حسابداری انبار شامل فعالیتهای مهمی نظیر مدیریت انبار، جانمایی کالا، مدیریت موجودی، ثبت ورود و
خروج کالا، قیمتگذاری و حسابداری مواد و کالا، مدیریت درخواستها و سفارشگذاری، انبارگردانی و غیره میباشد. به دلیل
پیچیدگی، تنوع، اهمیت و حجم بالای فرایندهای انبارداری و همچنین اهمیت بالای موجودی کالا، این فعالیتها جزو نیازهای
اساسی بسیاری از شرکتهای تولیدی و تجاری میباشد. عمده مسئولیت های ماژول انبار و خدمات حسابداری انبار عبارتند از:
آماده سازی اطلاعات موجودی مورد نیاز برای مدیران
مدیریت ورود و خروج کالا بر اساس مجوزهای صادر شده توسط سایر واحدهای سازمان
ارائه سرویسهای محاسبه و بهروزرسانی موجودی تعدادی و مبلغی کالا در انبار
ثبت، نگهداری و ارائه وقایع مالی مربوط به ورود و خروج مواد و کالا از انبار

سیستم های مختلف طبقه بندی موجودی کالا:
اصولاً شرکتهای کوچک به دلیل حجم پائین فعالیتهای خود نیازی به طبقه بندی مفصل کالا در انبار ندارند ولی چنانچه هر
شرکتی درهر وسعتی بخواهد نسبت به طبقه بندی اقلام خود در انباراقدام نماید قادر خواهد بود یکی از سیستم های متداول
طبقه بندی کالا را که متناسب با نیاز خود تشخیص می دهد انتخاب واجراء نماید .
هنگام طبقه بندی کالا ، ضمن مشخص نمودن شماره طبقه بندی ، به هر یک ازطبقات شماره ) کد ( مخصوص داده می شود
که گویای سیستم مورد استفاده از اقلام کالای موجود در انبار می باشد .
بطور کلی سیستم طبقه بندی به دو صورت عرضه شده است :
.1سیستم طبقه بندی کالا بطور استاندارد
.2سیستم طبقه بندی کالا بطور عادی و معمولی .
در سیستم طبقه بندی کالا بطور استاندارد سعی بر آن شده است که سیستم جامع و فراگیری برای کلیه اقلام به عمل آید تا از
آن بتوان در کلیه شرکتهای صنعتی و بازرگانی در یک کشور و یا حتی درسطح بین المللی استفاده گردد . یکی از سیستم های
استاندارد و فراگیری که در طبقه کالا مورد استفاده قرار گرفته است ، طبقه بندی کالا در شرکت های نفتی است که برطبق سیستم
شرکت تحت شل ) (Royal Dutch Shellعمل می نماید بطوری که کلیه شرکت هایی که با حفاری ، استخراج وتصفیه و پالایش
و صنایع نفت سروکار دارند از آن استفاده می کنند. از جمله شرکت ملی نفت ایران که در حال حاضر از سیستم طبقه بندی و
می گویندMESC که اختصاراً به آنMaterials And Equipment Standard And Code کدگذاری استاندارد کالا
استفاده می نمایند .
برنامه ریزی و کنترل و ارزیابی موجودی ها :
موجودی کالای شرکتهای تولیدی و بازرگانی تقریباً بیشترین سرمایه گذاری آن شرکتها را شامل می گردد . به همین دلیل
موجودی کالا می بایست با مواظبت و مراقبت بیشتری اداره شود تا کارایی لازم منطبق با خط مشی های مدیریت در آن


حاصل گردد به همین دلیل توجه بیشتری نسبت به برنامه ریزی و اعمال سیستم های کنترل موجودی دراینگونه شرکتها
میشود .
سیستم کنترل موجودی ضمن رفع نیاز سازمانی ، بالا بردن راندمان در حد مطلوب و بهینه نمودن هزینه های کل موجودی را
به دنبال دارد از طرفی تصمیم گیری در خصوص خرید انواع موجودی مقدار سفارش و بهترین زمان سفارش آنها خود از دیگر
مواردی است که می باید در خصوص موجودی کالا و مواد در یک شرکت مورد بررسی قرار گیرد .
بعضی از دارائی ها به دلیل ماهیت واهمیت آنها نیاز بیشتر به توجه مدیریت نسبت به سایر دارائی ها دارند . غالباً موجودی
های کالا و مواد درمیان دارائی ها توجه بیشتر مدیریت را در شرکتهای تولیدی و بازرگانی جلب می نماید زیرا اینگونه موجودی
ها دارای 2خصیصه و مشخصه می باشد .
اول این که معمولاً موجودی کالا به منابع و سرمایه گذاری زیاد نیاز دارد ومقدار سرمایه گذاری دلالت برتوجه مدیران به این
بخش می باشد. زیرا برای تامین منابع مالی اینگونه سرمایه گذاری ها نیاز به برنامه ریزی دارند . دوم اینکه موجودی کالا و
مواد بطور دائمی در چرخش است و برخلاف دارائیهای ثابت ، موجودی مزبور به طور مستمر مصرف و دوباره جای آن پر می
شود .
در روند عملیات تولیدی مواد خام در جریان ساخت قرار گرفته سپس تبدیل به کالای ساخته شده می شود تا به فروش برسد.
گزارش انبار وانبارداری :
برای اینکه از وضع انبار در دوره های یا مواقع معین اطلاعات لازم بدست آید وکنترل و مروری در وضع آنها بشود باید گزارش
هایی )گزارش وضعیت مقداری و ریالی موجودی , وارده ـ صادره یا مصرفی ـ موجودی ( تنظیم گردد که گویای وضع کلی و
جزئی و تشریحی و موجودیهای آنها باشد .
شمارش موجودی ها ) انبارگردانی( :
منظور از شمارش موجودی ها تعیین مقدار موجودی ها در تاریخ انبارگردانی است . این امر مستلزم شناسایی کالا و متعاقباً
شمارش فیزیکی آنها می باشد . شمارش موجودی ها عمدتاً از طریق توزین ، شمارش فیزیکی واندازه گیری موجودی های
متعلق به شرکت در پایان هر دوره مالی و یا هر زمان مورد نیاز دیگری صورت میگیرد تا پس از تعیین مقدار واقعی وعینی
موجودی ها بتوان به نسبت به محاسبه قیمت آنها اقدام نمود.
چنانچه انبارگردانی و شمارش موجودی ها بطور صحیح و سیستماتیک انجام شود ، علاوه برحصول اطمینان ازصحت عملیات
ثبت شده در دفاتر و مطابقت آن با موجودی عینی موجودی ها ، مداخله بررسی مواد ذیل ضروری میسازد :
الف : بررسی نحوه چیدن و انبار نمودن و نگهداری کالا در انبار
ب : بررسی و اطمینان از موجود بودن کالای سالم و قابل مصرف در انبار و شناسایی اقلام پرمصرف و کم مصرف .


تعریف , اهمیت و نقش کالا :
طبق تعریفی که در استاندارد شماره 8حسابداری آمده موجودی مواد و کالا به داراییهایی اطلاق می شود که:
الف . برای فروش در روال عادی عملیات نگهداری می شود،
ب . به منظور ساخت محصو ل یا ارائه خدمات در فرایند تولید قرار دارد،
ج . به منظور ساخت محصو ل یا ارائه خدمات ، خریداری شده و نگهداری می شود، و
د . ماهیت مصرفی دارد و به طور غیرمستقیم در جهت فعالیت واحد تجاری مصرف می شود.
*** اقلامی که به طور معمول و با توجه به شرایط ایجاد شده به منظور فروش نگهداری می شود )از قبیل ضایعات تولید،
داراییهای ثابت برکنار شده و اقلام اسقاطی( باید بطور جداگانه طبقه بندی شود )بند .(51
در پایان دوره مالی موجودی کالا و مواد در تراز نامه بسیار شاخص بوده و در ردیف دارائیهای جاری می باشد .
اهمیت کالا در سازمانها ، کشورها و اصولاً در مجموعه جهان برکسی پوشیده نیست، با بررسی ترازنامه ها هر سازمان و یا هر
شرکتی متوجه میشویم که قسمت عمده دارائی های آن شرکت/سازمان را موجودی کالا تشکیل می دهد. شاید چیزی حدود
50تا 60درصد هزینه هر پروژه مربوط به کالای آن می باشد.
کالاهای موجودی در انبار به سه دسته تقسیم می شوند:
الف( کالاهای عمومی )استاندارد( )(GENERAL ITEMS
اصطلاحاً به کالاهائی گفته می شود که قابل تأمین از منابع عمومی بوده و تولید و فروش آنها منحصر به سازنده و منبع خاصی
نمی باشد و برای خرید و تهیه آن می توان از منابع عمومی تولید کننده آن کالا استعلام بها و بر اساس بهترین پیشنهادات
اقدام بخرید نمود. شرح و مشخصات این نوع کالاها معمولاً با توجه به استانداردهای معتبر اعم از داخلی یا خارجی تنظیم
میگردد و نباید در تنظیم شرح آنها به نام سازنده یا فروشنده خاصی اشاره کرد یا از شماره های فنی اختصاصی سازندگان و
فروشندگان ) (PART NOدر تنظیم شرح و مشخصات آنها استفاده نمود.
ب( کالاهای اختصاصی )(SPECIAL ITEMS
اصطلاحاً به کالاها و قطعاتی گفته می شود که فقط باید از منبع خاص تأمین شود. مشخصات این نوع کالاها بصورت اختصاصی
و بر اساس کدها یا پارت نامبرهای اختصاصی سازنده یا فروشنده خاص مربوطه تنظیم می گردد و معمولاً باید برای تأمین آنها
از طریق همان منبع خاص ذکر شده در شرح و مشخصات کالا اقدام گردد.


قطعات یدکی ماشین آلات از نوع کالاهای اختصاصی هستند که بدلیل اینکه مورد مصرف آنها در ماشین و دستگاه خاص می
باشد منبع تأمین آن نیز سازنده یا فروشنده مربوط به همان ماشین و دستگاه خاص می باشد زیرا جزئیات اطلاعات مربوط به
ساخت قطعه و نقشه آن منحصراً در اختیار همان سازنده یا فروشنده خاص می باشد مانند میل لنگ و یا میل سوپاپ که
مشخصات آنها از طرف سازنده در حد فقط یک شماره فنی ) (PART NOدر اختیار خریدار قرار داده شده است.
غیر از قطعات یدکی کالاهای اختصاصی دیگری هستند مانند بعضی از مواد شیمیائی خاص که باید از تولید کننده خاص
مربوطه خریداری شوند. مصرف این نوع کالاها نیز بدلایل فنی و ایمنی بصورت اختصاصی تعیین گردیده است و جهت تأمین
کالاها الزاماً باید از همان سازنده و با همان مارک مشخص شده خریداری گردد و معمولاً نباید با کالای مشابه دیگری از سازنده
دیگری جایگزین گردد مگر در شرایط اضطراری و با کسب مجوزهای لازم.
انواع روش ها و سیستم های ارزیابی موجودیها :
در واحدهای تجاری تولیدی، سیستم ارزیابی موجودیها برای تعیین بهای تمام شده کالای خروجی و هم ارزش موجودیهای
پایان دوره، برای تهیه صورتهای مالی محاسبه می شود. بهای تمام شده موجودی مواد و کالا باید دربرگیرند ه مخارج :
-1خرید،
-2مخارج تبدیل و
-3سایر مخارجی باشد که واحد تجاری در جریان فعالیت معمول خود، برای رساندن کالا یا خدمات به مکان و شرایط فعلی
آن متحمل شده است.
** تخفیفات تجاری از بهای خرید کسر می شود.
سایر مخارج تنها تا میزانی که آشکارا به رساندن موجودی مواد و کالا به مکان و شرایط فعلی آن مربوط است به عنوان بخشی
از بهای تمام شده موجودیها منظور می شود )بند 17استاندارد .(8
**موارد زیر، نمونه هایی از مخارجی است که در بهای تمام شده موجودیها منظور نمی شود:
الف . مبالغ غیرعادی مربوط به ضایعات مواد، دستمزد و . . ) ضایعات قابل کنترل .(
ب . مخارج انبارداری باستثنای مخارجی که در فرایند تولید برای انبارداری محصولاتی که نیاز به پردازش بیشتر دارند، انجام
می شود )هزینه های انبار محصول در بهای تمام شده لحاظ نمیشود.(
ج . سربار اداری که در رساندن موجودیها به مکان و شرایط فعلی نقشی ندارد.
د . مخارج فروش .


برخی مخارج به شرح زیر در صورت احراز شرایط مربوط ، قابل احتساب در مخارج خرید است:
-1مخارج تأمین مالی واردات مواد و کالا به صورت اعتباری از نوع یوزانس به شرط آنکه به موجب مقررات موضوعه، واردات
مزبور به صورت نقدی مجاز نباشد.
-2در شرایطی خاص ، مخارج تأمین مالی را می توان در بهای تمام شده موجودیها منظور کرد . )بند 6استاندارد:(13
موجودیهایی که رساندن آن به وضعیت قابل فروش مستلزم صرف دوره زمانی قابل ملاحظه ای است(.......
-3در شرایط استثنایی طبق استاندارد ) 16بند ,25استاندارد (8با عنوان تسعیر ارز ، مابه التفاوتهای ریالی مورد مطالبه ناشی
از افزایش قابل ملاحظه نرخ رسمی ارز )مثلاً از شناور به صادراتی (، به شرط اینکه تخصیص آن به آحاد بهای خرید مواد و
کالای مربوط امکانپذیر باشد.
اندازه گیری موجودی مواد و کالا
موجودی مواد و کالا باید برمبنای ” اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش ) “(LCMتک تک اقلام یا گروههای اقلام
مشابه، اندازه گیری شود.
مبالغ غیر قابل بازیافت به عنوان هزینه کاهش ارزش موجودی مواد و کالا به سود و زیان منظور میشود.
”خالص ارزش فروش “ عبارت است از :
-1بهای فروش موجودی مواد و کالا
-2پس از کسر تمام مخارج مربوط بعدی تا مرحله تکمیل
-3و کسرکلیه مخارج بازاریابی ، فروش و توزیع کالا که مستقیماً به اقلام مورد نظر مربوط می شود.
خالص ارزش فروش نباید براساس نوسانات موقتی قیمت فروش براورد شود، بلکه باید بر قابل اتکا ترین شواهد موجود در
زمان براورد مبلغ خالص ارزش فروش موجودیها مبتنی باشد.
-1سیستم ارزیابی ادواری موجودی )(Periodic Inventory System
همان طوری که از نام سیستم ادواری موجودی کالا بر می آید در صورت استفاده از این سیستم مبلغ کالای در دست فقط در
پایان هر دوره تعیین می شود، در این روش مقدار موجودیهای آخر دوره شمارش شده و ارزش آن بر مبنای یکی از روشهای
پذیرفته شده گردش بهای تمام شده استاندارد در حسابداری که در ادامه خواهد آمد تعیین می شود و یک حسابدار با کسر
کردن ارزش آن از بهای تمام شده کالای موجودی، بهای تمام شده کالای خروجی دوره را محاسبه می نمایند و بیشتر در
شرکت های مناسب است که تنوع اقلام زیاد و بهای تمام شده کم باشد.


ارزش کل کالای های موجود طی دوره = ارزش موجودی در ابتدای دوره + ارزش کل ورودی طی دوره
بهای تمام شده کالای خروجی = ارزش کل کالای موجودی طی دوره )از رابطه قبل( - ارزش موجودی در پایان دوره
- 2سیستم ارزیابی دایمی موجودی
در صورت استفاده از این سیستم سابقه ای مستمر و لحظه به لحظه از تغییرات در موجودی کالا بدست می آید. گرچه در
سیستم دایمی نیازی به شمارش موجودی کالای پایان دوره نیست، با این وجود به منظور تایید مانده موجودی کالا باید حداقل
یک مرتبه در سال شمارش شوند، در این سیستم ، کلیه مبادلات مربوط به ورود و خروج درحساب موجودی ها ثبت می شود.
در صورتی که بهای تمام شده با گذشت زمان تغییر کند، بر مبنای یکی از روش های ارزیابی پذیرفته شده در حسابداری
گردش بهای تمام شده انتخاب و برای ارزشیابی بکار برده شود.
برخی از روشهای مختلف ریالی نمودن اسناد در ارزیابی موجودیها عبارتند از :
- 1روش FIFOیا اولین صادره از اولین وارده ).(First In First Out
این روش متداولترین روش ارزیابی موجودیهاست، در این روش فرض می شود قدیمی ترین کالای موجود، قبل از سایر کالاها
صادر یا به فروش می رسد. این فرض درباره جریان هزینه ها معمولاً با واقعیت مطابقت می کند.


فایفو در هر سیستم ادواری و دایمی نتایج مشابه ای را برای موجودی کالای پایان دوره و بهای تمام شده کالای خروجی در
اختیار می گذارد. شرکتها معمولاً سعی می کنند که قدیمی ترین کالای خود را ابتدا به فروش رسانند در حقیقت کالاهای
فاسد شدنی و کالاهایی که مشمول نایابی هستند باید به شیوه فایفو با آنها برخورد شود. گردش اقلام بهای تمام شده در این
روش، معمولاً با گردش فیزیکی اقلام موجودیها مطابقت می کند و موجب ارزیابی موجودیهای آخر دوره با قیمتهای نزدیک
بجاری می شود. ضمناً اجرای این روش در دوره هایی که قیمتها در حال افزایش است موجب ایجاد سود ناخالص بیشتر می
شود. علیرغم مزایای فوق سود بیشتر موجبات مالیات بر درآمد بیشتر را فراهم می آورد و در آمد های جاری با اقلام بهای
تمام شده نسبتاً قدیمی مقایسه می شود و در نتیجه کارایی و سود بیش از واقع نشان داده می شود، ضمن اینکه برای
جایگزینی اقلام موجودیها بهای بیشتری نیز باید پرداخت گردد. مقابله اقلام بهای تمام شده قدیمی با در آمد های جاری
ایجاد شده موجب سود حاصل از نگهداری موجودیها می شود که به نوبه خود باعث نشان دادن قدرت سودآوری بیش از واقع
و احتمالاً گمراهی گروههای ذینفع می شود.
- 2روش LIFOیا اولین صادره از آخرین وارده ):(Last In First Out
در این روش فرض بر این است که جدیدترین کالاهای خریداری شده قبل از سایر کالاها به فروش یا مصرف می رسد، بنابراین
جریان خروج هزینه در این روش عکس جریان ورود هزینه است، از این رو مخارج رابطه نزدیکی با درآمدهای جاری دارند و
اعمال این روش باعث تطابق مناسب هزینه ها با درآمد می شود، در مواردی که قیمتها روند صعودی دارد، بکارگیری روش
مزبور باعث بهبود جریان وجوه و سود ناخالص به میزانی کمتر محاسبه و مالیات بر درآمد کمتری پرداخت می گردد که موجب
بهبود وضعیت نقدینگی و گردش وجوه نقد می شود ضمناً درآمد جاری با اقلام بهای تمام شده نزدیک به قیمتهای جاری
مقایسه و مقابله می شود. در دوره هایی که بهای تمام شده کالا در حال تغییر است، بهای تمام شده کالای فروش رفته و
موجودی کالای پایان دوره در روش لایفو را معمولاً برای موجودی کالا مناسب نمی دانند زیرا مبالغ ریالی موجودی مواد و کالا
درج شده در ترازنامه هیچ رابطه ای با سطح مخارج اخیر ندارد.
در حالی که استفاده از روش های فایفو در سراسر جهان معمول می باشد آمریکا تنها کشور قابل ذکری است که روش لایفو
در آن در سطح وسیع مورد استفاده قرار می گیرد.


- 3روش میانگین موزون ) (Weighted Averageساده و متحرک.
الف- سیستم ادواری: در این سیستم از قیمت میانگین موزون یک واحد کالا برای دوره استفاده می شود. قیمت میانگین
موزون یک واحد از تقسیم جمع بهای تمام شده کالاهای آماده برای خروج به تعداد واحد کالاهای آماده برای خروج به دست
می آید. با ضرب قیمت میانگین یک واحد در تعداد کالاهای خارج شده و موجودی پایان دوره می توان مبلغ موجودی پایان
دوره را بدست آورد.
ب- سیستم دائمی: در این سیستم از میانگین متحرک یک واحد استفاده می شود به این صورت که بعد از هر بار خرید برای
هر واحد یک قیمت میانگین جدید محاسبه شده )از تقسیم جمع بهای تمام شده کالاهای آماده برای خروج )مانده موجودی(
در آن تاریخ به تعداد کالاهای آماده برای خارج شده )مانده موجودی( در آن تاریخ( و تا زمانی که محموله جدیدی خریداری
نشده است برای کالاهای خروجی از انبار از این نرخ استفاده می شود. روش مورد استفاده در سیستم یکپارچه کالا شرکت
ملی نفت ایران روش میانگین موزون می باشد.
.(Specific Identification) - روش شناسایی ویژه4
اعمال این روش مستلزم پیگیری جریان فیزیکی و بهای تمام شده هر قلم از موجودیها از زمان تحصیل تا موقع فروش یا
مصرف است. این روش در زمانی مناسب است که ارزش ریالی هر قلم از موجودی را بطور جداگانه ای مشخص کرد و معمولاً
برای اقلام گران قیمت و منحصر به فرد مثل جواهرات و آثار هنری و نظیر آنها کاربرد دارد.
کدامیک از روش های نگهداری و ارزیابی موجودی کالا در شرایط تورمی سود کمتری را نشان می دهد:
در روش لایفو موجودی پایان دوره با نرخ ارزان تر نشان داده می شود پس بدلیل بالا رفتن بهای تمام شده کالا فروش رفته
طی دوره سود را کمتر نشان می دهد و به همین دلیل استفاده از این روش در ایران ممنوع است.
در روش فایفو موجودی کالای پایان دوره به قیمت روز نزدیک تر است و در نتیجه در شرایط تورمی سود را بیشتر نشان می
دهد.


تعریف استاندارد و استاندارد نمودن کالا
بطور کلی استاندارد مناسب ترین الگو و معیاری است که توسط یک مرکز صلاحیت دار رسمی پذیرفته می شود و بصورت
مدون در اختیار دست اندرکاران موضوع استاندارد قرار میگیرد تا آن را مورد استفاده و عمل قرار دهند.
مشخصات استاندارد در شرکت ملی گاز ایران به مشخصاتی گفته می شود که به تأیید و تصویب کمیته عالی استاندارد رسیده
باشد. استاندارد نمودن کالا در شرکت اصطلاحاً به معنی تنظیم مجموعه مشخصاتی از کالاست که در مقابل نیازهای شرکت
دارای شرایط فنی – ایمنی و اقتصادی مناسب باشد.
مشخصات کالا معمولاً شامل مشخصات طرح، مشخصات فیزیکی، شیمیائی، مواد اولیه و روشهای کنترل کیفیت و کیفیت
بازدهی در مرحله کاربردی باشد.
ضرورت شناخت تنوع کالاها
برای اینکه بتوان کالاها و قطعات مصرفی یک تأسیسات بزرگ شبیه تأسیسات شرکت ملی گاز را طبقه بندی و استاندارد
نمود ابتدا باید یک بررسی کلی از انواع وسایل ، دستگاهها، اجناس و قطعات مصرفی آن تأسیسات بعمل آورد و با در نظر
گرفتن تنوع آنها فهرست کلی اقلام را تهیه نمود.
این فهرست کلی برای کالاهای صنعت نفت )صنایع نفت و گاز و پتروشیمی( قبلاً توسط شرکت نفتی SHELLتهیه شده
است و شرکت ملی نفت ایران آن را بعنوان الگوی استاندارد سیستم طبقه بندی و استاندارد کالای خود برگزید و به تبع آن
شرکتهای ملی گاز و پتروشیمی نیز از آن استفاده می نمایند.
این فهرست کلی از کالاها اصطلاحاً بنام راهنمایی طبقه بندی کالا ) (CODING SCHEDULEو یا فهرست عمومی
کالاهای صنعت نفت تدوین یافته و در اختیار تحلیل گران و آنالیست های طبقه بندی و استاندارد کالای صنعت نفت قرار
گرفته است.
در مواردی نیز که وسایل و دستگاههای جدیدی در سطح صنعت مورد استفاده قرار بگیرد که نوع آن و یا خانواده آن در این
فهرست قبلاً پیش بینی نشده است با رعایت چهارچوب و اصول فهرست و رعایت توازن در آن نوع جدید کالا به فهرست
اضافه خواهد گردید.
طراحی و تدوین این فهرست عمومی از تنوع کالاها معمولاً توسط گروههای کارشناسی کالا مرکب از متخصصین رشته های
مختلف صنعت انجام گردیده و یا میگردد در گروه کارشناسی مزبور این فهرست را با راهنمایی های مناسب هر گروه اصلی
تدوین و جهت طبقه بندی انواع کالای مختلف صنعت در اختیار تحلیل گران )آنالیست ها( طبقه بندی کالا قرار میدهند تا با
توجه به راهنمایی های ارائه شده نسبت به کدگذاری اجناس و قطعات اقدام نمایند. برای استفاده بهتر از این فهرست، آن را
به دو صورت مختلف یکی بترتیب شماره ای بنام کتابچه راهنمای طبقه بندی کالا ) (CODING SCHEDULEو دیگری
را به ترتیب حروف الفبا و بنام کتابچه فهرست عمومی الفبایی کالاها ) (GENERAL INDEXتنظیم می نمایند.


تاریخچه طبقه بندی کالا MESC
در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی که اصطلاحاَ به آن صنعت نفت می گویند صدها هزار قلم کالا با مشخصات فنی/ تدارکاتی
مختلف وجود دارد وکمتر کالایی را می توان یافت که در این صنعت عظیم مصرف نداشته باشد. از پیچ ومهره ساده گرفته تا
وسائل ابزار دقیق و الکترونیک. از پوشاک گرفته تا وسائل آتش نشانی و از مته حفاری گرفته تا مواد خوراکی و دارویی. این
گستره وسیع کالا، سیستم طبقه بندی کالا موثری را طلب می کند. سیستمی که انواع مختلف کالا را به نوعی منطقی در
خود جای داده و قابلیت انعطاف فراوانی برای پذیرش اقلام جدید، جابجایی آنها و حذف اقلام قدیم داشته باشد و با توجه به
ماهیت فعالیت صنایع نفتی دائماَ اقلام جدیدی به این صنعت اضافه شده واقلام فراوانی از رده خارج می شوند طبقه بندی
( کد و استاندارد مواد و تجهیزاتMaterial and Equipment Standards and Code ) که مخفف عبارتMESC کالا
است توسط شرکت شل در سال 1932برای طبقه بندی کالاهای حوزه نفت و گاز این سازمان ایجاد گردید. با گذشت زمان
این طبقه بندی توانست جای پای خود را در اکثر سازمان های حوزه نفت و گاز باز نماید، در حال حاضر طبقه بندی کالا
MESCیکی از مهترین ابزارهای طبقه بندی و ایجاد زبان مشترک در بین شرکت های حوزه نفت و گاز تبدیل شده است.
در ابتدا طبقه بندی کالا MESCبصورت هفت رقمی و بعدا بصورت هشت رقمی و از اواسط سال 1946نحوه طبقه بندی و
کدگذاری آن دگرگون شده و به صورت امروزی آن )ده رقمی( درآمد. در ایران نیز با انعقاد قرارداد کنسرسیوم و تشکیل
شرکت های عامل نفت ایران در مناطق نفت خیز جنوب و پالایشگاه آبادان، به منظور مدرنیزه نمودن چرخه لجستیک کالا با
کمک متخصصین شرکت نفت شل هلند بکارگیری طبقه بندی کالا MESCعملیاتی گردید.
اهداف طبقه بندی و استاندارد کالا درصنعت:
.1به حداقل رسانیدن تنوع کالاهای مصرفی در سطح صنعت
.2کاهش هزینه های تدارکاتی، حمل ونقل، ترخیص، انبارداری وتوزیع کالا
.3تقلیل سرمایه راکد انبارها
.4تسهیل در کاربرد ونگه داری وتعمیرات دستگاهها و ماشین آلات و آموزشهای مربوطه.
.5تسهیل در زمان بندی و برنامه ریزی تعمیرات و تاُمین بموقع قطعات مورد نیاز.
.6ایجادهماهنگی در تهیه وتدارک و یکنواخت کردن کالاهای عمومی و مشترک مورد مصرف صنایع نفت و گاز و پتروشیمی.
جایگزینی کالاهای مصرفی باکالاهای مشابه جدید در چهارچوب سیاستهای کلی بازرگانی داخل وخارج.
.7ایمنی بیشتر در عملیات اجرایی وبهره برداری.
.8ایجاد یک زبان مشترک، ساده وقابل درک برای متقاضیان وبرای دست اندرکاران کالا درسطح نفت .
.9صرفه جویی در زمان نوشتن شرح تفضیلی کالا

.10تسهیل دراستفاده از کامپیوتر جهت ثبت اطلاعات وآمار مصرف وسفارش ونهایتاَ پی ریزی یک برنامه مطلوب برای امر

خرید، نگهداری وتوزیع کالا
ارقام تشکیل دهنده شماره ده رقمی MESCبترتیب زیر تقسیم بندی ومشخص شده اند.
در این روش ) شماره گذاری ده رقمی کالاها( کلیه اقلام مصرفی جاری وآتی دریک صد گروه داخلی) 00تا ( 99پیش بینی
شده است. تاکنون درصنعت نفت وگاز و پتروشیمی) وزارت نفت( بیش از 90گروه اصلی استفاده شده است . علیرغم اینکه
منطق نام گذاری و مشخصات گروههای صد گانه ازحفاری، اکتشاف و ابزار تولید خام شروع شده و تا پالایش، حمل ونقل
نفت وگاز و فرآورده ها و سایر نیازها و متعلقات مربوطه ادامه میابد, لکن به جراُت میتوان ادعا کرد که کلیه دستگاهها و
ماشین آلات صنعتی و یا قطعات وکالاهای عمومی مصرفی صرفنظر از اینکه مربوط به تاُسیسات نفتی بوده و یا در ارتباط
با سایر صنایع کشور باشند قابل دسته بندی وطبقه بندی درچارچوب ارائه شده خواهند بود. هرگروه اصلی مشتمل بر صد
گروه فرعی از00تا 99می باشد که جهت وسمت گیری کالای مورد بحث را نشان می دهد منطق ومحتوای گروههای فرعی
مانند گروههای اصلی است که تشخیص این گروههای فرعی بر حسب مورد و با توجه به گروه اصلی مربوطه به روشهای
مختلفی صورت می پذیرد. هر گروه فرعی نیز مشتمل بر یکصد گروه فرعی تر از 00تا 99می باشد که نوع کالا را بطور
مشخص بیان می کند با توجه به معنای هر گروه اصلی وگروه فرعی محتوای گروه فرعی تر به نوع کالای مورد نظر نزدیکتر
شده و مشخصات تقریباَ کامل جنس دراین مرحله قابل تشخیص است. بدین ترتیب 6رقم از 10رقم مربوط به کد گذاری کالا
مشخص می شود ومیتوان این طور نتیجه گیری کرد که کل کالاها براساس این طبقه بندی به یک میلیون نوع قابل تقسیم
100×100×100=1/000/000 .بندی می باشند
اما برای رسیدن کامل به مشخصات خاص و دقیقی ازکالای مورد نظر به هر یک ازکدهای 6رقمی فوق الذ کر اعداد 00تا 999
)عدد سه رقمی( رانیز اضافه نموده وتا 9رقم آنرا تکمیل می نمایند. به این ترتیب در سیستم طبقه بندی و استاندارد کالای
وزارت نفت عملاَ می توان تا یک میلیارد قلم کالای مختلف را شماره گذاری کرد. دراین سیستم، هریک ازاقلام کد شده اعم
از لوازم یدکی یا کالای عمومی بایک کد 10رقمی مشخص و شناخته خواهند شد که رقم دهم آنرا نمودار کالا تشکیل می دهد
و از 0تا 9به شرح ذیل تغییر می کند .
در توضیح بیشتر قسمتهای تشکیل دهنده شماره MESCباید گفت:
:(MAIN GROUP) - گروه اصلی1

X نمودارکالا

XXX شماره ردیف کالا

XX گروه زیرفرعی

XX گروه فرعی

XX گروه اصلی

حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران تهیه کننده : مازیار زارعی
20
گروه اصلی ماهیت عمومی کالا را نشان میـدهد . مثـلاً اعـداد 13تا 42بیانگــر کشـور سازنـده ، رقـم 89نشانــدهنده
اقـلام شیـمیایی ، 43دستگاههای پالایشی ، 13دیگهای بخار ، 16توربینها و … می باشد. یکصد گروه اصلی در صنایع
نفت و گاز و پتروشیمی میتوان به 12قسمت عمده تقسیم بندی نمود که هر قسمت به یک زمینه عملیاتی مشخص گرایش
دارد . مثلاَ قسمت Cمربوط به کالاهای حمل وتقل و قسمت Fمربوط به کالاهای برقی می باشد .
در ادامه لیست گروههای اصلی طبقه بندی کالا )دو رقم سمت چپ( که در سیستم طبقه بندی و استاندارد کالای صنعت نفت
مورد استفاده قرار میگیرد در ذیل ملاحظه خواهید نمود.
فهرست گروه های اصلی طبقه بندی کالا :
) -A (1حفاری و تولید
گروه : 1ماشین آلات حفاری و کل حفاری
گروه : 2ماشین آلات تولید و سیمان
گروه : 3ابزار آلات حفاری و تولیدی
گروه :5ابزار آلات سیمانکاری و کل حفاری
گروه : 6ابزار آلات تعمیرات
گروه : 7ابزار دقیق حفاری
گروه : 8ابزار دقیق کنترل کل حفاری و تولید
گروه : 9کالاهای حفاری ، کل حفاری و سیمانکاری
گروه : 10کالاهای مورد استفاده در استخراج و تولید
گروه : 11دکل حفاری و متعلقات
گروه : 12دستگاههای عملیاتی و زمین شناسی و لرزه نگاری
) -B (2تأسیسات و ماشین آلات، عمومی
گروه : 12دیگ بخار و متعلقات
تهیه کننده : مازیار زارعی حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران
21
گروه : 14موتورهای احتراقی )بغیر از اروپائی، انگلیسی و آمریکائی(
گروه : 15موتورهای بخاری ، رفت و برگشتی
گروه : 16توربینهای بخاری
گروه : 17موتورهای احتراقی )اروپائی(
گروه : 18موتورهای احتراقی )انگلیسی(
گروه : 19موتورهای احتراقی )آمریکائی(
گروه : 20توربینهای گازی
گروه : 21کمپرسورهای پمپمهای خلاء )اروپائی(
گروه : 23کمپرسورهای پمپمهای خلاء )انگلیسی(
گروه : 25کمپرسورها، پمپهای خلاء )بغیر از اروپائی ، انگلیسی و آمریکائی(
گروه : 26پمپ های رفت و برگشتی ) بغیر از اروپائی و انگلیسی و آمریکائی(
گروه : 27پمپهای رفت و برگشتی )اروپائی(
گروه : 28پمپهای رفت و برگشتی )انگلیسی(
گروه : 29پمپهای رفت و برگشتی )آمریکائی(
گروه : 30پمپهای دورانی و گریز از مرکز )بغیر از اروپائی ، انگلیسی و آمریکائی(
گروه : 31پمپهای دورانی و گریز از مرکز )اروپائی(
گروه : 32پمپهای دورانی و گریز از مرکز )انگلیسی(
گروه : 33پمپهای دورانی و گریز از مرکز )آمریکائی(
گروه : 34پمپهای متفرقه
گروه : 36دستگاههای بالابر
گروه : 37دستگاههای جاده سازی، کانال کنی و ساختمان
حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران تهیه کننده : مازیار زارعی
22
گروه : 38ماشین آلات متفرقه
گروه : 40تأسیسات گاز و ضمائم آن
گروه : 41تأسیسات پتروشیمی ، ضمائم و مشتقات
گروه : 42تأسیسات فرعی، ضمائم و متعلقات
گروه : 43تأسیسات پالایشگاهها، ضمائم و متعلقات
گروه : 44تأسیسات واحدهای بسته بندی و لوازم مربوطه
) -C (3حمل و نقل
گروه : 45اتومبیلهای )اروپائی(
گروه : 46اتومبیلهای )غیر اروپائی(
گروه : 47کامیونها و اتوبوسها )اروپائی(
گروه : 48کامیونها و اتوبوسها )غیر اروپائی(
گروه : 50تراکتورها و تریلرها )کاترپیلار(
گروه : 51لکوموتیوها، واگنها و دستگاههای راه آهن
گروه : 52وسائط نقلیه دریائی، کوچک
گروه : 53وسائط نقلیه دریایی، نفتکش
گروه : 55وساط متفرقه نقلیه، متعلقات وسائط نقلیه
گروه : 56دستگاههای مربوط به تعمیرگاه و ابزار آلات مربوط به اتومبیل
گروه : 57هواپیمائی
) -D (4متعلقات ماشین آلات ، آلات متحرکه، تسمه ها
گروه : 58متعلقات ماشین آلات، آلات متحرکه ، تسمه ها
تهیه کننده : مازیار زارعی حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران
23
گروه :59قطعات یدکی ابزار دقیق و وسائل اندازه گیری
گروه : 60ابزار دقیق، وسائل اندازه گیری و درجه ها
) -E (5لوازم ساختمانی, مخازن و دستگاههای کارگاهی
گروه : 61مخازن و اسکلتهای فلزی
گروه : 62ابزارهای ماشین آلات کارگاهی، ضمائم و متعلقات
گروه : 63ابزارهای هوائی )بادی( و متعلقات
گروه : 64دستگاههای جوشکاری و دیگر وسائل کارگاه
) -F (6وسائل الکتریکی
گروه : 65مولدها، مبدلها، انباره ها، یکسو کننده ها، وسائل حفاظت کننده کاتدی
گروه : 66موتورهای برقی و قطعات
گروه : 67راه اندازها و وسائل قطع و وصل برقی
گروه : 68سیمها – کابلها و متعلقات
گروه : 69لامپها، اتصالات لامپها و متعلقات
گروه : 70لوله های برقی ، اتصالات مربوطه، فیوزها و ادوات مورد استفاده در برق منازل
گروه : 71دستگاههای مخابراتی و الکترونیکی
گروه : 72کامپیوتر، لوازم و ابزار آلات دقیق سیستمهای کامپیوتر
) -G (7کالاهای لوله ای شکل ، شیرها و اتصالات
گروه : 73شیلنگها و اتصالات شیلنگها
گروه : 74کالاهای لوله ای شکل
حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران تهیه کننده : مازیار زارعی
24
گروه : 75شیر آلات
گروه : 76اتصالات و فلنجها
) -H (8مصالح ساختمانی ، فلزات و سخت افزار ساختمانی
گروه : 77مصالح عمومی و الوار
گروه : 78شمشها و ورقه های فلزی ، پلاستیکی و غیره
گروه : 79طناب سیمی ، طناب تابیده – زنجیره و قرقره
گروه : 80مصالح و سخت افزار ساختمانی
گروه : 81سخت افزار عمومی و پیچ و مهره ها
) -I (9ابزار آلات و وسائل آب بندی
گروه : 83ابزار آلات کوچک
گروه : 85وسائل آب بندی و اجناس عایق بندی
) -J (10رنگها، روغنها و مواد شیمیائی
گروه : 86رنگها، جلادهنده ها و غیره
گروه : 87روغنها و فرآورده ها
گروه : 88مواد سمباده ای ، براق کننده ها و ترکیبات بطور عمومی
گروه : 89مواد شیمیائی
گروه : 90لوازم و مایحتاج آزمایشگاهی
) -K (11تجهیزات پزشکی و داروها
گروه : 91لوازم و تجهیزات پزشکی، داروها و لوازم متفرقه طبی
) -L (12مبلمان ، لوازم منزل ، دفتر و انبار


گروه : 92مبلمان، لوازم منزل و مایحتاج باشگاه
گروه : 93اجناس تدارکاتی و ملزومات دفتر و انبار
گروه : 94اجناس تدارکاتی فروشگاه
گروه : 95پارچه، مواد نساجی و کالاها چرمی و لباس
گروه : 96دستگاههای آتش نشانی و ایمنی، سلاح و مواد منفجره
گروه : 97دستگاهها و کالاهای توزیع و بازاریابی )منجمله تبلیغات(
:(SUB. GROUP) - گروه فرعی2
نشاندهنده نوع کالاست بعنوان مثال 53مربوط به مبدلها ، 49مربوط به کوره ها ، 14مربوط به مشعلها . تقسیم گروه اصلی
به یکصد گروه فرعی بستگی دارد به نوع کالاهایی که در آن گروه اصلی قرار دارد . در تقسیمات فرعی ممکن است بعضی از
قسمتها فعلاَ درنظر گرفته نشوند و برای انواع کالاهائی که درآینده احتمالاَ احتیاج خواهد شد باز گذاشته شود. یک گروه
فرعی معمولاَ در برگیرنده یک دسته از انواع کالاهائی است که مشخصات عمومی مشترکی دارند .
مثلاً: گروه اصلی ) : (81سخت افزار عمومی
گروه فرعی) : (31پیچهای فولادی
:(SUB. SUB. GROUP)- گروه فرعی تر3
برای تقسیم بندی گروه فرعی به گروههای زیر فرعی همان ترتیب طبقه بندی که در بالا ذکر شد منتها درالگوی جزئی تر و
دقیق تر رعایت می شود.
مثلاً: گروه فرعی تر ) :(813162پیچ فولادی، دنده درشت )(UNC
-4شماره ردیف کالا ):(ITEM NO
سه ) (3رقم بعدی هر کد MESCشماره مشخصات کالا است و بدین ترتیب 9رقم از شماره MESCرا کامل می کند.
طبقه بندی MESCبرای توصیف هر کالا 75خط اطلاعاتی )از کد 1الی (75در نظر گرفته است که در هر خط یک مشخصه
از کالا تعریف شده و پاسخ داده می شود به طور نمونه کدهای 1الی 23توصیف مشخصه های ذاتی کالا را بر عهده دارند و


کد 24اشاره به تولید کننده و کشور آن دارد، کد 26تامین کننده و کشور آن را تعیین می کند و کد 51مشخصه کاربرد یا
سایز را پاسخ می دهد:
Line 04 : TYPE,BOLTED COVER ,BODY C.ST TO ASTM A105
Line 05 : TRIM 13% CR., BOLT/NUT A193-B7/A194-2H,
Line 06 : DESIGN,DIMENSION,TESTING & MARKING TO BS5352
Line 26 : SUPPLIER:THE WHEATLEY CO 3303 CHARLES PAGE
Line 27 : BOULEVARD, BOX 3249 TULSA, OKLAHOMA, U.S.A.
Line 51 : SIZE 14 IN
(INDICATOR)- نمودار کالا5
نمودارکالا یا نشانگر و یا شاخص رقم دهم شماره MESCرا تشکیل می دهد. نمودارکالا بدین منظور بکاربرده میشود که
نوع کد گذاری کالا را از لحاظ فعال یا غیر فعال بودن و داخلی یا خارجی بودن را مشخص نماید نمودار کالا از 0تا 9به شرح
زیرتعریف شده است :
کد : 0احتمالا این شماره هنوز بکار گرفته نشده است.
کد : 1نشان دهنده کالاها و لوازم وارداتی ) به غیر از قطعات یدکی وارداتی ( که به عنوان کالاهای استاندارد صنعت نفت
انتخاب شده اند.
کد : 2نشان دهنده کالاها و لوازم یا قطعات یدکی است که در داخل کشور ساخته یا تهیه می شوند و بعنوان کالای استاندارد
انتخاب شده اند.
کد : 3نشان دهنده قطعات یدکی وارداتی است که بعنوان قطعات یدکی استاندارد انتخاب شده اند.
کد : 4نمودار شماره موقت برای کالا بوده و فقط برای استفاده اداره طبقه بندی کالا می باشد.
کد : 5نشان دهنده لزوم مراجعه به یک کد MESCدیگر برای کسب مشخصات اصلی کالا است.
کد : 6نشان دهنده کالاهای غیر استاندارد اعم از لوازم و قطعات یدکی است که مجددا نباید سفارش داده شوند.
کد : 7نشان دهنده کالایی است که قابل مصرف می باشد ولی کالای مشابه دیگری جانشین آن شده و دیگر سفارش داده
نخواهد شد.
تهیه کننده : مازیار زارعی حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران
27
کد : 8نشان دهنده کالای مستعملی است که تعمیر شده و قابل استفاده است و در انبار نگهداری می گردد. ) کالای دست
دوم (
کد : 9نشان دهنده کالایی که هنوز مشخصات آن با هیچ یک از نمودارهای فوق قابل تطبیق نبوده و مادام که تصمیم نهایی
درباره آن گرفته نشده است سفارش داده نخواهد شد. انجام خدمات ارسال اظهارنامه مالیاتی
مثال:

گروه اصلی) :(81	سخت افزار عمومی
گروه فرعی ) :(8131	پیچهای فولادی
گروه زیر فرعی ) :(813162	پیچ فولادی دنده درشت
شماره ردیف کالا ) :(813162329	به قطر 3/4اینچ به طول 4اینچ
شماره MESCکامل با نمودار) :( 0813163299) (9	کالای تحت بررسی)موقت(

مراجع راهنمای طبقه بندی کالا
مرجع راهنمای طبقه بندی کالا که تحلیل گران وآنالیستهای طبقه بندی کالا برای طبقه بندی و کدگذاران کالا از آن استفاده
می کنند عبارتند از :

-1راهنمای طبقه بندی کالا -2فهرست عمومی کالاها -3کتب طبقه بندی کالا

)(CODING SCHEDULE )(GENERAL INDEX )(MESC BOOKS

** در حال حاضر کتب طبقه بندی کالا بر روی سایت داخلی شرکت پالایش نفت تهران جهت استفاده عموم قابل دسترس
است.
قیمت گذاری جهت فروش کالاها :
سند ) MT73فروش / واگذاری کالا به اشخاص ثالث :( جهت فروش / واگذاری کالا به اشخاص ثالث ) وزارتخانه ها ،
سازمانهای دولتی ، ارگانها ، نهادها و پیمانکاران طرف قرارداد با شـرکت ملـی نفت ایــران یا شـرکتهای تابعـه از این سند
استفاده می شود . کالاهایی که می خواهیم واگذار کنیم ابتداء تعیین قیمت می نمائیم. ولی فرم MT73بایستی با نرخ میانگین
تنظیم شود تا بعداً با دریافت وجه از خریدار ما به التفاوت این دو قیمت به حساب درآمد منتقل گردد .
حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران تهیه کننده : مازیار زارعی
28
ثبت مالی :
واسطه فروش به اشخاص ثالث )غیر اسقاطی)() (5216بدهکار(
حساب موجودی کالا-جاری)/(4316سرمایه ای)) (4416بستانکار(
قیمت کالاها به دو شکل محاسبه می شود اگرکالایی را بخواهیم به شرکتهای تابعه وزارت نفت واگذار کنیم بایستی با قیمت
میانگین که از سیستم گرفته ایم اعمال نمائیم . ولـی در واگــذاری به اشخاص ثالث بایستی بر اساس اینکه اجناس داخلی
یا خارجی هستند با استفاده از فرمول ذیل قیمت فروش را تعیین نماییم .
نکته :
– 1منظور از اشخاص ثالث چه اشخاص و نهادهایی هستند ؟ منظور از اشخاص ثالث وزارتخانـه ها و نهادهـای دولتی و
نهادهای وابسته به نظام جمهوری اسلامی و پیمانکاران مجری طرحهای عمرانی و عملیات جاری می باشند .
– 2دستگاههای اجرایی شرکت نفت موظف هستند قبل از اقدام واگذاری اجناس به اشخاص ثالث اطمینان پیدا کنند که
واگذاری این اجناس هیچگونه خللی در عملیات جاری شرکت / واحد و یا اجرای عملیات پروژه ها ایجاد نخواهد کرد و
همچنین در هیچیک از مدیریتها و شرکتهای تابعه وزارت نفت مورد نیاز نباشد .
- 1قیمت واگذاری اجناس تولید داخلی موجود در انبار :
%30هزینه های بالاسری + ] هزینه های جانبی + قیمت روز کارخانه [
تبصره : اگر هزینه های حمل و بارگیری و باراندازی تا محل خریدار ، توسط شرکت فروشنده انجام شود هزینه حمل و %3
آنرا به قیمت بدست آمده در بالا اضافه می نمائیم . بهترین آموزشگاه تدریس خصوصی حسابداری
-2-1قیمت واگذاری اجناس خرید خارجی موجود در انبارها :
%30هزینه های بالاسری + ) هزینه های جانبی + %3تورم سالانه + FOBیا هزینه های ارزی خرید (
– 2 – 2اگر سیاهه اجناس خرید خارجی مربوط به بیش از دو سال قبل باشد برای محاسبه هزینه های ارزی خرید فوق
الذکر بدین صورت عمل می کنیم :
) فوب × %1تعدیل تورم ماهانه ()+فوب( قیمت تمام شده سیاهه
توضیح : هزینه های جانبی شامل هزینه های ثبت سفارش ، بیمه ، بانک ، حمل از خارج ، عوارض گمرکی و … می باشد .
– 3قیمت واگذاری اجناس خارجی خرید از داخل کشور :
] هزینه های انبارداری +هزینه های جانبی + هر کدام بیشتر ) قیمت روز ( یا ) 25درصد تورم سالانه + قیمت سیاهه ( [ +
%30هزینه های بالاسری
انواع اسناد مالی در سیستم حسابداری شرکت ملی نفت ایران :

-1 -2

اسناد دستی ) از طریق سیستم جامع مالی ( طریق سیستم یکنواخت کالا(

اسناد سیستمی )از

 

 

تهیه کننده : مازیار زارعی حسابداری انبارها / شرکت پالایش نفت تهران